10 mei 2020. Moederdag. Een dag waarop ik extra dankbaar ben dat mijn mama er nog is.

Ik heb de afgelopen maanden regelmatig nagedacht over een blog over mijn moeder. Maar hoe ging ik daaraan beginnen, wat zou ik vertellen. Er is zoveel gebeurd de laatste jaren dat ik al bijna een boek zou kunnen schrijven in plaats van een blog. Maar vandaag, op moederdag, denk ik dat ik eruit ben.

Het verhaal van een ontzettend sterke madam. Al is ze het daar zelf niet altijd mee eens.

Vier kinderen en een fulltime job

Op 1 juli 1986 beviel mijn mama -na een eerdere miskraam- van haar eerste kind. Een dochter, Annelies. Ik. Ik deed belachelijk lang over dat ter wereld komen en werd meteen haar eerste en enige natuurlijke bevalling. Na mij volgden er nog twee broers en een zus met een keizersnede.

Vier kinderen op zeven jaar tijd. Twee zonen, twee dochters. We woonden met z’n zessen in een wijk in Houtvenne en hadden een fijne kindertijd en jeugd. Onze ouders hebben al die jaren hard gewerkt. Mijn vader als arbeider in drie ploegen, mama in een ploegensysteem als verpleegster. Stond papa met de late, ging mama werken met de vroege. Zo was er altijd iemand thuis voor ons. Hoe ze dat fulltime werken combineerde met zo een groot gezin is mij tot op heden een groot raadsel.

Een medisch palmares om ‘u’ tegen te zeggen

Op vlak van medische zorgen is mama nooit gespaard gebleven. In 1994 onderging ze een zware rugoperatie waarbij er 9 bouten tussen haar wervels werden geplaatst. Na een lange revalidatie was dit wel een succesverhaal.

In 2010 belandde ze halsoverkop in het ziekenhuis met een herseninfarct, gelukkig zonder lange termijn schade.

In 2011 hing ze aan een zijden draadje toen ze op 49-jarige leeftijd een hersenbloeding kreeg. Wetende dat haar eigen moeder op exact dezelfde leeftijd overleed aan een hersenbloeding toen mama zwanger was van mij. Ik herinner het me nog alsof het gisteren was. Ik was met Wesley op vakantie in Gran Canaria toen papa belde met het nieuws. In eerste instantie leek het niet zo erg maar haar toestand ging snel achteruit. Toen ik vanuit een telefoonhokje belde met intensieve zorg kreeg ik daar de boodschap “als je nu niet naar huis komt, is de kans groot dat je te laat bent.”

Maar ook dat kreeg haar niet klein. Na een maandenlange revalidatie waarbij ze terug moest leren stappen (ze was links verlamd) en leren praten konden we ook dit achter ons laten.

Even na die revalidatie gingen mijn ouders uit elkaar.

Ik vond dat ze al genoeg had meegemaakt. Maar het ergste moest eigenlijk nog komen.

Een bypass operatie

Mama was met 1m59 niet de grootste. Met 95kg zat haar gewicht wat aan de hoge kant en dat speelde haar wel eens parten met vier jonge kinderen. Het is niet dat ze er niets probeerde aan te doen. Diëten, Weight Watchers, … Maar dat had nooit een lange termijn effect. Een combinatie van een drukke job, een hectisch gezin en te weinig geduld.

Ergens rond 2004 nam ze een drastische beslissing door te kiezen voor een maagverkleining, een bypass operatie. Tijdens zulke operatie nieten ze een deel van je maag dicht en veranderen ze de ligging van je darmen. Dat is de korte uitleg, in werkelijkheid is het een complexe ingreep. Maar het leek op dat moment een efficiënte en makkelijk oplossing voor dat teveel aan kilo’s.

Efficiënt was het zeker. Ze verloor op vijf maanden maar liefst vijftig kilo en er was dus nog een halve mama over.

Makkelijk was het niet en zou het nooit meer worden.

Het begin van jarenlange ellende

De eerste weken en maanden na de operatie waren verschrikkelijk. Ik herinner me nog levendig hoe ze na het eten van enkele happen in de zetel in elkaar kroop van de pijn. En dat beterde eigenlijk niet meer. Sinds die operatie heb ik mama nooit meer zorgeloos weten genieten van eten. Eten zonder pijn en allerlei andere klachten was verleden tijd.

Of dat normaal was? Ja en nee.

Ja omdat, in tegenstelling tot wat ze je willen doen geloven, het nooit meer wordt zoals vroeger. Niet alleen worden de hoeveelheden die je kan eten veel kleiner, je maag is immers een stuk kleiner. Er zijn ook tal van zaken die je gewoon niet meer kan verdragen.

Maar bij mama was het echt extreem. De jaren die volgde op de maagverkleining werd ze opgevolgd door dokters en chirurgen in het UZ Leuven. Niet meer door de chirurg die haar opereerde in Herk-de-Stad. Hij had zijn werk niet goed gedaan, negeerde ook de gevolgen en wou niet helpen.

In Leuven deden ze wat ze konden. Mama werd doorheen de jaren meermaals opgenomen met kleine en grote kwalen. Op een bepaald moment woog ze nog 42 kilo en lag ze in het ziekenhuis aan de sondevoeding om aan te sterken. Maar een constructieve oplossing bleef uit en het was telkens wat oplappen. Geen enkele chirurg stond te springen om die buik terug open te maken en het werk van een ander te corrigeren. Als dat al zou kunnen.

De operatie van de hoop

Op 2 juli 2017 was het dan toch zo ver. Haar begeleidende chirurg besliste om toch eens in die buik te gaan kijken. Een kijkoperatie zonder een echt plan. Eens kijken wat er daar binnen aan de hand was en of er een oplossing kon voorzien worden. Misschien kon die bypass ongedaan gemaakt worden.

Mama was nerveus en bang. Enkele uren voor haar operatie stuurde ze me nog een bericht om te zeggen dat ze er geen goed gevoel bij had. Ik stelde haar gerust. Er zou niets gebeuren, ze zouden maar eens kijken. Het was een moment van hoop op een oplossing die haar leven weer wat aangenamer zou maken. De hoop op meer energie om met haar kleinkinderen te spelen.

Haar gevoel bleek niet fout te zitten. Tijdens de operatie was er niets fout gelopen maar de uren nadien ging het stijl bergaf. Er volgde orgaan falen, twee weken coma, twee maanden intensieve zorgen en in totaal een jaar hospitalisatie.

Wanneer je dan met z’n allen in zo een kleine gespreksruimte met een doos Kleenex op tafel wordt geroepen, dan weet je dat je geen goed nieuws gaat krijgen. Het zag er heel slecht uit. Ze beslisten over te gaan tot een spoedoperatie omdat ze anders de ochtend niet zou halen. Net voor die spoedoperatie hebben we afscheid moeten nemen van haar.

Ik schreef hier destijds uitgebreid over, voor zij die het willen (her) lezen.

Hoe gaat het nu met haar?

We zijn intussen bijna drie jaar verder. Mama heeft het overleefd en is vrij goed gerevalideerd. Al werd ze de afgelopen twee jaar regelmatig opnieuw terug opgenomen voor allerlei problemen. Maar intussen woont ze terug in een appartementje en is het eventjes geleden dat ze nog in het ziekenhuis lag (hout vasthouden enzo).

Maar om nu te zeggen dat alles achter de rug is, is overdreven. Mama haar maag en darmen doen nog steeds niet wat ze zouden moeten doen. Er zijn tal van problemen die ervoor zorgen dat ze niet meer kan eten. Een vernauwing van de slokdarm bemoeilijkt dan ook nog eens het drinken. Mijn mama leeft nu al drie jaar op TPN. Op die manier wordt er door een katheter voeding tot in de bloedbaan gebracht. Elke avond komt thuisverpleging die voeding aankoppelen om dat ’s ochtends opnieuw af te koppelen.

En dat niet kunnen eten is enorm zwaar en psychologisch niet te onderschatten. Ik kan mijn mama niet gaan halen om op een zomerse dag ergens gezellig een ijsje te gaan eten. Geen zondagse pistolekes meer of taart op een verjaardag. Je staat ervan versteld hoeveel (sociale) gelegenheden er zijn met eten en drinken.

Of ze ooit nog gaat kunnen eten weten we tot op heden niet. Binnenkort moet ze voor de zoveelste keer op controle en wordt er bekeken of er opnieuw een ingreep kan plaatsvinden in een poging haar levensstandaard te verbeteren. Maar zekerheid hebben we niet.

Was het dat nu allemaal waard?

Naar mijn gevoel een duidelijk nee. Toen mensen mijn mama vroeger vroegen hoe het met haar gaat was het antwoord ‘rond en gezond.’ Voor mij had mijn mama perfect een plus size mama mogen zijn en blijven. Wetende wat we nu weten had ik met man en macht geprobeerd een bypass uit haar hoofd te praten. Maar gedane zaken nemen geen keer en het is wat het is.

Voor mama… Haar reactie is altijd heel bizar en moeilijk te begrijpen voor mij. Toen de chirurg zei dat hij tijdens die laatste kijkoperatie zou proberen om de bypass ongedaan te maken was haar grootste zorg dat ze terug dik zou worden.

Door wat mijn moeder heeft meegemaakt met die operatie sta ik daar enorm kritisch tegenover. Wanneer er iemand in mijn omgeving spreekt over zulke operatie en dat eventueel te overwegen stijger ik. Ik reageer daar uiteraard veel te emotioneel op. Maar mama is geen alleenstaand geval. Geen pech. Er zijn ontzettend veel mensen die kampen met enorme gezondsheidsproblemen ten gevolge van een bypass operatie. Mama was lang niet de enige op intensieve zorgen ten gevolgen van zulke ingreep.

Mams, je bent een straffe madam

Een zware rugoperatie, een herseninfarct, een hersenbloeding, orgaanfalen en twee weken coma. Ik denk dat een kat minder levens heeft dan ons mama. Ik geloof dat ze meerdere keren heeft gedacht dat het voor haar allemaal niet meer hoefde. Maar ze bleef vechten. Elke keer opnieuw. Niet zozeer voor zichzelf denk ik. Wel voor ons. Haar kinderen en haar intussen vijf kleinkinderen. Huwelijken die ze nog wil meemaken, doopvieringen (sorry mama, we gaan er na die Corona echt terug werk van maken om Oscar te laten dopen), kleinkinderen die ze in haar armen wil nemen en wil zien opgroeien.

Ik weet dat ze zichzelf zo niet ziet en ik zeg het ook veel te weinig. Maar mams, je bent een vechter. Een ontzettend straffe en sterke madam. Eentje die haar kinderen heeft geleerd om niets als vanzelfsprekend te nemen. Om te genieten, want het kan zo snel voorbij zijn.

Mams, oma, op moederdag en alle andere dagen: we zien je graag en we zijn ontzettend trots.

Dankbaar dat je er nog bent.